Velika Britanija se nalazi u Zapadnoj Evropi i najveće je ostrvo u Britanskim ostrvima. Čine je Engleska, Škotska i Vels. Često se V. Britanija poistovećuje sa Ujedinjenim Kraljevstvom. Ujedinjeno Kraljevstvo obuhvata i Severnu Irsku. U prošlosti je Irska bila u sastavu V. Britanije, ali se veliki deo Irske otcepio i postao samostalni deo, da bi se kasnije udružili u Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Severne Irske.
Britanija je kroz istoriju bila na veoma zavidnom nivou. Britanska imperija je jedna od najvećih imperija novog veka. Napredak Britanije je dodatno popravila Velika industrijska revolucija. Milioni ljudi su pohrlili u britanske gradove, kako bi se njihovo materijalno stanje popravilo. Pored velikog napretka i prisustva petine svetske populacije u najslavnijem dobu (17.vek), V. Britanija je u istoriji najpoznatija po svojim kolonijama. Od svih zemalja na svetu, samo 22 zemlje nisu bile pod njenom vlašću. Kolonije su bile u Severnoj Americi, Aziji i Africi. Jedino je narod Amerike, u 18. veku uspeo da za sebe izdejstvuje slobodu. Britanski osvajači su morali da se povuku. Ali su desetine drugih zemalja ostale pod njenom upravom. Najupečatljivije kolonije su Indija, koja je stekla samostalnost tek 1947. godine, Kanada, koja je potpunu zakonsku nezavisnost stekla 1982., Kenija, Uganda, Papua Nova Gvineja…
Posebna organizacija koja je nastala nakon sloma britanskog imperijalizma je Komonvelt (savez bivših kolonija, sem Mozambika i Ruande), od kojih deo i dalje ima posebne odnose sa Britanijom (Krunski Komonvelt). U zemlje Krunskog Komonvelta spadaju: Kanada, Australija, Jamajka, Grenada i jos 12 zemalja. Uloga kraljice je ceremonijalna i predstavlja veliki događaj za svaku državu ponaosob. Kraljica je na čelu svake zemlje ponaosob, odnosno postavlja svog guvernera koji upravlja u njeno i ime monarhije.
Kada je reč o Komonveltu kao organizaciji, to je međunarodna organizacija koja okuplja zemlje bivšeg britanskog kolonijalnog režima, sa ciljem da se prevaziđu razlike i akcenat stavi na napredak i prosperitet zemalja članica. Broji ukupno 53 članice i ono što je bitno je da je svaka od njih, osim Krunskih zemalja Komonvelta, republika i da samostalno može da odlučuje o članstvu. Dobrovoljnog je članstva i ne treba se mešati sa Krunskim zemljama i prekomorskim teritorijama Britanije.
Najzavisnije teritorije su britanske prekomorske teritorije, među kojima su Gibraltar, Kajmanska ostrva, Bermudi… Nalaze se pod suverenitetom Britanije. Često se nazivaju modernim kolonijama, jer se narod i dalje bori za nezavisnost i otcepljenje od monarhističke vladavine. Problem sa ovim zemljama je što su izrazito male ili su od velike vojne važnosti za V. Britaniju, pa joj odgovara da budu što duže zavisne. Guverner kojeg postavlja kraljica je glavni i odgovorni na svim zavisnim teritorijama. On može postaviti svog zamenika. Nijedna članica prekomorskih teritorija nema svoje državljanstvo, već su građani britanskih prekomorksih teritorija. Oni po najnovijem zakonu imaju pravo da žive u V. Britaniji, ali Britancima nije dozvoljeno da se automatski nasele na neku od ovih teritorija. U nekim zemljama se traži i boravišna viza. Ono što je dužnost V. Britanije je da štiti svoje prekomorske teritorije od vojnih napada. Većina tih ostrva i služi kao vojna baza. Slikovita zavisnost se ogleda u zastavama. Svaka, osim zastava Bermuda, Antarktičke teritorije, Gibraltara i britanskih teritorija Indijskog okeana, ima u uglu zastavu V. Britanije, ili uopšte nema svoju, već se vijori britanska.
Svaka sila kolonizator za sobom ostavlja dubok trag. Britanija je vekovima bila prisutna van evropskog kontinenta. Kao rezultat toga, engleski je bio i ostao glavni svetski jezik. Britanske kolonije, poput Indije, iako imaju svoj jezik i pismo, i dalje koriste engleske reči u svom govoru. Države koje su prihvatile protektorat V. Britanije i vlast kraljice Elizabete II, nastavljaju tradiciju i povezane su uglavnom svečanostima, sportskim takmičenjima i sl. Može se reći da ova bivša imperija ima veliki uticaj na svoje prekomorske teritorije, od kojih se većina ne može svrstati u samostalne entitete. Uloga kraljice se ne može osporiti, kao ni uticaj engleskog jezika i kulture, ali je sigurno da se svaka bivša kolonija, koja nije, želi potpuno osamostaliti i prestati da bude pod vlašću velike monarhije. Posle toliko vekova, nemoguće je iskoreniti sva obeležja britanske kulture. Amerika je napravila veliki korak. Narod je podigao revoluciju i odbranio svoje teritorije. To se može pripisati upornosti, jasnom cilju, ali i veličini i snazi Amerike, što su ostale države vekovima sticale. Mnogo je ljudi ispaštalo, pogotovo starosedelaca, kako bi se osigurao put zlata, ruda, bogate trgovine. Britanija je od vrhovnog komandanta spala na sporednu ulogu. Iako ima uvid u skoro sve bivše kolonijalne posede, putem Komonvelta, ne može se reći da je to njen zavidan položaj.
Autor: Nevena Rajić
