Početkom Drugog svetskog rata oko 540.000 ljudi, čiji je maternji jezik bio nemački, živelo je unutar državnih granica tadašnje Kraljevine Jugoslavije. Većina je pripadala etničkoj grupi Podunavskih Nemaca koju su čnili folksdojčeri Zapadnog Banata, Bačke, Beograda, Srema, Slavonije, Hrvatske i Bosne.
U Srbiji ih ima nešto više od 4.000, što je neuporedivo manje u odnosu na godine pre Drugog svetskog rata kad ih je bilo više od 500.000. Multinacionalnost i multikulturalnost Vojvodine nije nikada dovođena u pitanje. Ta teritorija posebna je za naše podneblje jer je vekovima naseljavanja i raseljavana od mnogih naroda, kultura, jezika, običaja i navika. To bogatstvo naroda je najveći kvalitet ove ravnice i njena velika prednost u odnosu na mnoge druge, jednonacionalne krajeve Srbije.
Nestanak Podunavskih Nemaca sa prostora Jugoslavije, u najvećoj meri Vojvodine, dogodio se za samo dve decenije, od 1944. do kraja 1950-tih godina. Folksdojčeri koji su se u vreme rata zatekli izvan granica Jugoslavije se nisu vratili, a mnogo njih se iselilo krajem 1944, sklanjajući se ispred novodolazeće vlasti.
Nove jugoslovenske vlasti su četrdesetih godina prošlog veka formirale logor za nemačke civile u Bačkom Jarku u kojem je do kraja 1946. godine od gladi, bolesti i zlostavljanja umrlo i ubijeno oko 6.500 ljudi, uglavnom žena i dece. Prema popisu iz 1931. godine na teritoriji Vojvodine živelo je 328.000 Nemaca, a neposredno posle Drugog svetskog rata ostalo ih je manje od 30.000.
Na istom tom mestu, u Bačkom Jarku, podignuto je spomen-obeležje Podunavskim Nemcima, 2017. godine na inicijativu Udruženja Podunavskih Švaba Nemačke. Podigli su ga uz pomoć pokrajinske i lokalne administracije. U javnosti se vodila polemika zašto na spomeniku nisu ispisana imena žrtava jer samo tako odaje se počast svim stradalim dušama.
Autor: Milica Šolaja
