Aranđelovdan je hrišćanski praznik koji se proslavlja 21. novembra . Po broju ljudi koji je u srpskom narodu slavi kao svoju krsnu slavu, ona se nalazi na trećem mestu. Koje je zapravo poreklo praznika?
Ovaj svetac predstavljen je na ikonama tako da u svojoj desnoj ruci drži koplje, koje upire protiv Lucifera. Smatra se čuvarem vere pravoslavne i borcem protiv jeresi. Arhangel Mihailo prvi je među anđelima i vojvodama nebeske vojske, a njegovo ime na jevrejskom znači „ravan Bogu“.
Za praznik Svetog Arhangela Mihaila vezuju se dve velike zablude – da je jedini živi svetac i da se na ovaj dan ne sprema žito.Mnoga su narodna verovanja ο ovom anđelu. Kažu da on obilazi sve bolesnike i ako stane kod nogu – nije dobro, a ako je kod glave – bolesnik će ozdraviti.
Slavi se u jesen, a po narodnom verovanju to je zato što kad su sveci delili uloge, Arhangel Mihailo dobio je jesenje i zimsko vrijeme – vreme zime i zimskih teškoća. Govori se da u ovo vreme Arhangel luta svijetom obučen u prosjaka da izgrdi nevernike i pomogne nevoljnicima.
Jedno narodno verovanje kaže da se prema vremenskim uslovima na ovaj dan, može odrediti kakva će biti godina. Kaže se: kakvo je vreme na Aranđelovdan, tako će biti tokom cele zime i proleća! U nekim krajevima Srbije, ovaj anđeo se slavi i kao zaštitnik stočara jer se veruje da samo on može oterati vukove.
Razne priče i mitovi postoje za ovaj praznik, ali pitanje je ko je zapravo Arhandjel Mihailo?
Arhandjel Mihailo je bio vojvoda koji je svojim delovanjem spasao mnoge anđele otpale od Boga, koje je Lucifer povukao sa sobom u propast. Uvek se javljao na mestima na kojima se javljala i Bogorodica, tako da predstavlja nebesku silu i zaštitu na zemlji.
Zanimljivo je da se na Aranđelovdan 1960. godine rodio, nagoveštavajući samim danom rođenja arhangeosku vatrenost u službi i ljubavi prema Bogu, novomučenik Hariton Crnorečki. Manastir Crna Reka i Manastir Svetih arhangela kod Prizrena, u kojima je monahovao, posvećeni su Svetim Arhangelima Mihailu i Gavrilu. Zamonašen je 1998. godine, a to je bilo prvo monašenje u manastiru Svetih Arhangela posle 550 godina. Aranđelovdan je slava Manastira Grabovac. Bombardovanje aerodroma Udbina desilo se na Aranđelovdan 1994. godine kada je avijacija NATO-a iz baza u Italiji na zahtev UNPROFOR-a bombardovala aerodrom Udbina u tadašnjoj Republici Srpskoj Krajini. Porodica Svetog Jovana Šangajskog proslavljala je Svetog Arhangela Mihaila po kome je on i dobio ime na krštenju.
Iako u narodu postoji običaj da se za ovu slavu ne priprema žito, Crkva podseća da se i na ovaj praznik prinosi žito, ali ne svetitelju već svim upokojenim precima koji su se zavetovali svetom arhangelu Mihajlu.
Autor: Marija Božić
