Danas se slavi Preobraženje gospodnje, praznik koji je posvećen preobraženju Isusa Hrista na gori Tavor gde je ,,zasijao kao sunčeva svetlost”.
Preobraženje Gospodnje je u pravoslavlju poznato i kao letnje Bogojavljenje po otvaranju nebesa i glasu Boga Oca.
Kako trojica evanđelista nalažu, Hristos je poveo učenike Petra, Jakova i Jovana na molitvu na gori Tavor. U jednom momentu se preobrazio i zasijao kao sunce, a uz njega su se pojavili starozavetni proroci Mojsije i Ilija. Pojavio se ,,sa licem sjajnim kao sunce i haljinama svetlim kao sneg“. Tokom preobraženja, sa nebesa, se čuo jasan glas „ovo je sin moj mili, koji mi je po volji, njega poslušajte“. Tim činom je Hristos najavio nebesku snagu nove vere i svoju ulogu Cara nad carevima.
Na ikonama Preobraženja se slika Gospod Isus Hristos na Gori okružen svetlošću, sa Ilijom, Mojsijem i trojicom apostola koji uplašeni leže na zemlji.
U crkvenim bogosluženjima praznuje se sedam dana, pevanjem pesama posvećene ovom jevanđelskom događaju. Za vreme ovog praznika se posti, jer uvek pada u vreme Gospojinskog posta. Ova svetkovina se u pravoslavlju ubraja u 12 velikih Hristovih praznika, međutim zapadna crkva ju je unela u svoj kalendar tek 1457. godine i to zbog pobede hrišćanske vojske nad Turcima kod Beograda, a na Istoku se slavi još od 7. veka.
Veliki broj pravoslavnih hramova u Srbiji posvećen je ovom prazniku i među njima su najpoznatije crkve Preobraženja u Beogradu, Sokobanji, Pančevu, Smederevskoj Palanci i manastir u Ovčaru, srpskoj Svetoj Gori.
Kao i za svaki praznik, tako i za ovaj postoji mnogo običaja i verovanja. Običaj crkve je da se, u znak zahvalnosti Bogu na plodovima koje daje zemlja, osveštava grožđe i deli narodu, kao i da se nosi na groblje za pokoj duša mrtvih. Za ovaj praznik se veruje da od Preobraženja više nema velikih vrućina, ali i da se priroda preobražava pa se kaže: ,, Preobražava se i voda i gora, ali i da se na Preobraženje i nebo, u gluvo doba noći, tri puta preobražava.”
Smatra se da je Preobraženje i poslednji dan za kupanje u rekama, a preko dana ne treba spavati ili plakati da se to ne bi dešavalo tokom cele godine.
Autor: Nevena Kalezić
