Slavno odbijanje pobede za najboljeg glumca u filmu Kum i te kako je skrenulo pažnju na holivudsku istoriju demonizovanja Indijanaca. Legenda ekrana, Marlon Brando, ostaće upamćen kao istorijski trenutak u ovome, jer do sada nijedan pobednik nije odbacio prestižnu nagradu – Oskar.
VANVREMENSKA TROLOGIJA
Marlon Brando, holivudski glumac, najpoznatiji po ulozi Don Vita Korleona u filmu Kum, pokazao je neverovatnu glumačku predstavu. Publika ne samo da je pozitivnom ocenom ocenila film, već mu je i nagradu dodelila na 45. po redu godišnjim dodelama Akademije. Kum je bio početak ikonične trilogije mafijaških drama režisera Apokalipse danas Forda Kopole adaptiranog iz romana bestselera Maria Puza. Film je tada lansirao u zvezde glumce poput Dajane Kiton, Al Paćina i Džejmsa Kana. Međutim, najupečatljiviju predstavu dao je Marlon Brando glumeći ulogu verodostojnog ostarelog partrijarha i okorelog ubicu radeći sve da zaštiti svoju porodicu. Ova uloga je bila kruna njegove karijere u kasnijim danima života, kada su svi mislili da će Marlon ostati još jedan glumac u gomili. Don Vito je bez sumnje osvojio sva američka srca i umove.
TRENUTAK PROTIV ESTABLIŠMENTA
Umesto da sedi u publici, Marlon Brando je izabrao bojkot događaja iz jednog vrlo specifičnog razloga. 27. marta 1973. godine kada je ime glumca proglašeno dobitnikom Oskarove nagrade za najboljeg u svojoj kategoriji, jedna žena apačkog porekla krenula je do podijuma. Ona je sa poštovanjem odbila ovu prestižnu nagradu. Predstavljajući se, otkrila je da se zove Sačen Litlfedr, takođe glumica i predsednica Nacionalnog odbora za afirmativne slike indijanskih Indijanaca. Uplašena devojka stala je scenu i započela govor te večeri u ime slavnog glumca. U svom govoru, Sačen je rekla: ,,Marlon Brando me je zamolio da vam kažem u vrlo dugom govoru koji zbog vremena trenetnu ne mogu da podelim sa vama, ali biće mi drago da posle podelim sa novinarima.’’ Dalje u izlaganju stoji da je razlog Marlonovog odsustva zanemarivanje i nepoštovanje Indijanaca u filmskoj industriji. Okupljeni su počeli da zvižde dok je ona spuštala pogled i rekla izvinite. Međutim, ubrzo se začulo nekoliko pljeskanja i gomila je ustala sa svog sedišta da podrži mladu damu. Glumac Rodžer Mur, nekadašnji Džejms Bond, tada je bio voditelj koji je ponudio statuu glumici Sačen.
Marlonova odluka da pošalje baš nju umesto njega dovela je do toga da je Akademija stvorila pravilo u kojem se navodi da nijedan budući pobednik ne može poslati punomoćnika da prihvati nagrade. Odluka o Marlonovom odbijanju uznemirila je mnoge kulturne kritičare te se njegov izbor i smatrao pretpostavljenim s obzirom da je više puta govorio o Holivudu i njegovom postupanju prema manjima. Ubrzo nakon održavanja govora u znak podrške gde osuđuje teško ponašanje FBI-a, Sačen je na crnu listu stavila i Holivud. Pismo podrške dobila je od udovice doktora Martina Lutera Kinga i legende građanskog prava Korete Skot.
Nakon tog skandala Brando i Litlfedr su primili veliki broj kritika, kako od predstavnika filmske industrije, tako i od medija. Ipak, na ovaj način su američki urođenici dobili retku priliku da pred 85 miliona ljudi utiču na podizanje svesti o njihovoj borbi. Brandovo kontroverzno odbijanje nagrade, što se do danas nije ponovilo, ostalo je jedan od najmoćnijih trenutaka u istoriji Oskara.
UGNJETAVANJE INDIJANACA
Indijanci 1973. godine nisu imali vizuelno predstavništvo u filmskoj industriji. U filmovima su korišćeni kao statisti, a pre svega su bili zanemarivani i nepoštovani. Kada je Marlon to shvatio, njegova percepcija filmske industrije je srušena kao kula od karata. Holivudski portreti američkih domorodaca u filmu Ranjeno koleno su bili jednostavno reklamni trik. Moglo se videti kako je savezna Vlada učestvovala u sukobu indijanskih aktivista u gradu Južne Dakote.
Autor: Isidora Simić
