Hrišćanstvo je pored islama i judaizma jedna od najvećih monoteističkih vera, nastala tokom prvog veka na prostoru nekadašnjeg Rimskog carstava. Osnovu hrišćanskog učenja sačinjavaju Stari i Novi zavet. Stari zavet je vaspitač i predviđa Isusov dolazak, dok je Novi sačinjen od četiri Sveta jevanđelja koja opisuju život Isusa Hrista. Isus za hrišćane predstavlja spasitelja i učitelja za ispravan život na Zemlji. Svi hrišćani sačinjavali su jednu grupu sve do velikog rashola koji je započet 1054. godine. Do rashola koji deli hrišćanstvo dolazi nakon niza sporova i sukoba vođenih teološko-dogmatskim i crkveno-upravnim pitanjima. Jedan od razloga zbog kog dolazi do Rashola je pohušaj Vatikana da se stavi na čelo crkve, kao naslednik Rima. Međutim s obzirom da je centar Rimskog carstva pomeren na istok, u Vizantiju 285. godine dva veka pre pada zapadnog Rimskog carstva, pravoslavna crkva je takođe smatrala da je naslednik Rima.
Sveto Trojstvo
Podela hrišćanstva ima dugačku predistoriju, rasholu su najviše doprinele razlike u pogledu na Sveto Trojstvo, tačnije u proučavanju Svetog duha. Učenje pravoslavne crkve govori da Sveti duh prelazi samo iz Oca u Sina, katolici ovo priznanju, ali i dodaju da Sveti duh prelazi i iz Sina u Oca. Rimokatoliči teolozi smatraju da je Trojična doktrina rezultat dugotrajnog proučavanja Biblije od strane crkve, dok pravoslavna crkva tvrdi da je dogma o Svetoj Trojici primljena usmenim putem od Isusa Hrista preko apostola i da je oduvek bila deo vere.
Štit vere, sredjovekovni simbol Svete Trojice zapadnog hrišćanstva
Foto: Wikipedia
Papa
Papa je vrhovni poglavar katoličke crkve na celom svetu, smatra se naslednikom apostola Svetog Petra i „Hristovim zamenikom na zemlji“. Papa ima vrhovnu vlast nad svim biskupima, vernicima i nad celom crkvenom hijerarhijom i smatra se nepogrešivim pod određenim okolnostima. Pravoslavna crkva nema jednog poglavara, ni jedan od patrijarha ili vladika nije vrhovni poglavar u celom svetu. U pravosavnoj crkvi svi episkopi su u osnovi jednaki i ni jedan nije apsolutni vladar svih.
Papa Franja i patrijarh Vartolomej
Foto: Profimedia
Čistilište
Čistilište u katoličanstvu predstavlja mesto između raja i pakla na koje duša posle smrti odlazi da se očisti i postigne potrebnu svetlost za ulazak u raj. U katoličkoj crkvi uveden je i indulgencija po kojoj vernici mogu platiti za oproštaj greha. Pravoslavlje odbacuje postojanje čistilišta i smatra da je njegov pojam krivoverje u hrišćanstvu.
Duše u čistilištu
Foto: Wikipedia
Post
Post u hrišćanskoj crkvi podrazmeva uzdržavanje od određene hrane i grešnih dela i misli. Pravoslavna crkva ima „rigorozniji“ stav po pitanju posta, vernici koji zaista slede ono što se od njih očekuje poste skoro polovinu godine. Nekada su i rimokatolic imali „rigorozniju“ tradiciju posta, međutim tokom istorije došlo je do promena koje stavljaju post po strani. Od katolika se očekuje da poste samo petkom tokom Velikog, uskršnjeg posta.
Bezgrešno začeće Bogorodice Marije
Pojam bezgrešnog začeća često se meša sa Isusovim devičanskim začećem u koje obe crkve veruju. Bezgrešno začeće je dogma rimokatoličke crkve po kojoj je Devica Marija oslobođena Adamovog greha od prvog časa postojanja, od kad je nastala u utrobi Svete Ane ona je potpuno bezgrešna. Pravoslavna Crkva odbacuje ovu dogmu jer ne postoji jasna biblijska osnova koja bi je podržala.
Foto: Wikipedia
Celibat
Svi katolički sveštenici se obavezuju na celibat, takozvani zavet čednosti koji je i preduslov za sveštenički poziv. U slučaju prekidanja celibata sveštenici bivaju suspendovani. Pravoslavno verovanje dozvoljava sveštenicima da stupe u brak
Običajne razlike
Pored verskih razlika katolička i pravoslavna crkva takođe imaju i mnoštvo običajnih razlika. Recimo, pravoslavni sveštenici i monasi imaju bradu dok kod katoličkih to nije slučaj. Takođe, katolička crkva gaji i tradiciju skluptura svetaca koje se mogu videti u crkvama, pravoslavna crkva ima bogatu ikonografsku tradiciju. Rimokatolici pri molitvi imaju tendenciju da kleknu dok pravoslavni vernici obično stoje. U ritualima katoličke crkve koristi se beskvasni hleb dok pravoslavne crkve služe hleb sa kvascem.
Autor: Dragana Dragičević
