Osnovan 1895. godine, Prirodnjački muzej u Beogradu, prva je specijalizovana ustanova za naučno proučavanje, zaštitu i prezentaciju nacionalne prirodne baštine. Muzej je obeležio 125 godina postojanja 19. decembra, u to ime bila je otvorena izložba ,,Priča o nama“, ali nažalost zbog epidemiološke situacije, muzej nije mogao da pruži klasično otvaranje.
Izložbu su činile četiri celine: Prva – Kabinet retkosti – kratka istorija prirodnjačkih zbirki, Iz arhive Prirodnjačkog muzeja, Iz zbirki Prirodnjačkog muzeja i Savremeni period Muzeja. Druga i treća – na popularan način, široj javnosti se predstavljaju značajni događaji i ličnosti koji prenose poruke iz prošlosti. Četvrta – kraj izložbe – Quo Vadis? sa kartom izdvojenih evropskih i svetskih muzeja u slici bez reči prikazuje viziju današnjih muzealaca.
Prirodnjački muzej je jedan od najstarijih muzeja i jedna od najstarijih srpskih kulturnih i naučnih institucija. Osnovan je 19. decembra 1895. godine, pod imenom ,,Jestastvenički muzej“.
Prve zbirke, iz prve polovine XIX veka, prikupljane su i čuvane prvo u Liceju, a zatim u Jestastveničkom kabinetu Velike škole pod rukovodstvom Josifa Pančića, prvog srpskog botaničara i rektora Velike škole.
Prva stalna izložba Muzeja otvorena je 7. septembra 1904. godine, na dan stogodišnjice Prvog srpskog ustanka. Mnoge zbirke su bile oštećene ili uništene tokom Prvog i Drugog svetskog rata, a muzej se oporavio i nastavio sa radom posle Drugog.
Posle rata, Muzej ima značajnu ulogu u zaštiti prirode u Srbiji. U Prirodnjačkom muzeju danas se čuva 125 zbirki sa preko 1,6 miliona primeraka stena, fosila, biljaka, životinja, lovačkih trofeja i oružja. Među ovim zbirkama, koje predstavljaju veliku kulturnu i naučnu bazu, nalaze se nekoliko stotina holotipova i unikatnih primeraka. Među zbirkama biljaka i životinja, mogu se naći izumrli primerci.
Muzej ima tri osnovne delatnosti koje su tesno povezane i u procesu rada neodvojive. Sakupljanje i čuvanje predmeta iz prirode koji dobijaju punu vrednost i ostvaruju svoju svrhu tek nakon proučavanja i naučnog vrednovanja, a tek nakon toga mogu da ispune kulturno – prosvetnu ulogu.
- godine Muzeju je pripojen Muzej šumarstva i lova, a 1992. godine mala zgrada u sklopu Kalemegdana postaje Galerija.
Mnoge izložbe ovde privlače dosta pažnje, takođe su organizovane izložbe posvećene poznatim prirodnjacima.
Muzej za decu beogradskih vrtića i škola, kao i škola Srbije, organizuje predavanja i kreativne radionice, u okviru kojih godišnje učestvuje preko 20.000 dece.
Muzej takođe objavljuje i periodičan časopis – Bulletin of the Natural History Museum in Belgrade, kao i Godišnjak Prirodnjačkog muzeja u kome su opisane godišnje aktivnosti Muzeja.
Muzej na Kalemegdanu poseti preko 35.000 posetilaca, a brojne putujuće izložbe koje gostuju u muzejima širom Srbije obiđe preko 100.000 posetilaca.
- godine Prirodnjački muzej je dobitnik prestižne nagrade „Mihajlo Valtrović“ za izuzetne rezultate ostvarene u stručnom radu, a 2016. godine je odlikovan Sretenjskim ordenom drugog stepena za naročite zasluge u oblasti kulture i nauke.
Autor: Marija Mamić
