Na današnji datum 1999. godine počelo je NATO bombardovanje nad tadašnjom Saveznom Republikom Jugoslavijom. Za 78 dana, koliko je akcija „Savezničkih snaga“ trajala, život je izgubilo između 1500 i 2500 osoba, dok je povredjenih više od 12 hiljada.
Šta je prethodilo bombardovanju?
Sukobi između bezbedosnih snaga Srbije i Oslobodilačke vojske Kosova počinju 1996. OVK izvršava terorističke napade nad srbima sa Kosova i započinje konflikt sa srpskom policijom u cilju uspostavljanja nezavisne države. Zapadne zemlje, kao i Sjedinjene Američke Države staju na stranu Kosovske vojske, šalju oružje i počinju da šire propagandu kako su Srbi ti koji krše ljudska prava nad albancima na Kosovu. Do eskalacije dolazi 1998. godine, tadašnji predsednik Slobodan Milošević, kao odgovor na zločin od strane OVK, šalje vojsku na Kosovo i Metohiju.
Pregovori između delegacije Srbije i kosovskih Albanaca o mirovnom rešenju krize na Kosovu počinju 6. februara 1999. u francuskom dvorcu Rambijeu. Srbiji je ponuđen ultimatum, koji je sadržao ustav takozvane Republike Kosovo, kao i potencijalni referendum otcepljenja. Kosovski Albanci prihvatili su predloge sporazuma, dok ga je zvanični Beograd odbio.
Pod izgovorom da je Savezna Republika Jugoslavija kriva za neuspeh pregovora u Rambijeu, 24. marta 1999. u 19:55 NATO otpočinje vazdušni napad, čime krši povelju Ujedinjenih Nacija i izvršava agresiju nad Srbijom.
Tokom 11 nedelja bombardovanja izvršeno je oko 2300 vazdušnih udara, a gotovo da nema grada u Srbiji koji nije bio na meti NATO-a. Za cilj su imali da vojno onesposobe SR Jugoslaviju najpre gadjavši kasarne, protivvazduhoplovne objekte i mostove. Gađane su i rafinerije nafte, čime je uništena trećina elektroenergetskog kapaciteta zemlje. Bombardovane su bile fabrike i elektrane, sa planom urušavanja privrede. Na meti se našla i zgrada Radio televizije Srbije, kao i stambeni objekti, čak škole i bolnice. Prema zvaničnim podacima, broj žrtava bombardovanja nikada nije tačno utvrđen. Na teritoriji Srbije i Crne gore bačeno je oko 15 tona osiromašenog uranijuma koji i danas ostavlja posledice na zdravlje građana. Materijalna šteta naneta državi iznosi između 30 i 120 miliona dolara.
Posle 2 i po meseca bombardovanja, 9. juna 1999. u makedonskom gradu Kumanovu, delegacije SR Jugoslavije i NATO-a potpisale su mirovni sporazum. Kumanovskim sporazumom podrazumevano je povlačenje srpske vojske i policije sa prostora celog Kosova. Dan kasnije, 10. Juna 1999. usvojena je rezolucija 1244, kojom je odobreno međunarodno, vojno i civilno prisustvo u SRJ i uspostavljanje privremene administrativne misije UN na Kosovu.
Poslednje bombe su pale 10. juna 1999. godine, oko 13 časova i 30 minuta, na teritoriju sela Kololeč, u opštini Kosovska Kamenica.
Autor: Dragana Dragičević
