Srpski vojvoda Petar Bojović, oslobodilac Beograda u Prvom svetskom ratu i jedan od najistaknutijih srpskih vojskovođa. Na današnji dan je umro u 87. godini od posledica batina koje je trpeo u komunističkom kazamatu.
Učestvovao je u srpsko-turskim ratovima od 1876. do 1878. godine, a u srpsko-bugarskom ratu 1885. godine istakao se hrabrošću u borbama na Vrapči, Slivnici, u Dragomanskom tesnacu, kod Pirota i Dimitrovgrad.
U Prvom balkanskom ratu 1912. i 1913. godine je, kao načelnik Štaba Prve armije, izuzetno doprineo pobedama nad Turcima u Kumanovskoj i Bitoljskoj bici. U Drugom balkanskom ratu 1913. godine probio je bugarske položaje na Rajčanskom ridu, što je odlučilo ishod Bregalničke bitke, ali i tog rata.U Prvom svetskom ratu komandovao je Prvom armijom 1914. godine u čuvenoj Cerskoj bici i oslobodio Šabac, a dužnost nije napustio ni posle ranjavanja.
Posle mučkog napada Bugara 1915. godine, sa neuporedivo slabijim snagama ih je sprečio da prodru na Kosovo, što je, uz podršku crnogorske vojske s druge strane, omogućilo odstupanje srpske armije preko Albanije.
U januaru 1916. godine je, umesto bolesnog vojvode Radomira Putnika, postao načelnik Štaba Vrhovne komande i organizovao prebacivanje vojske na Krf i u Bizertu, a od septembra do novembra 1916. rukovodio je ofanzivom u kojoj su zauzeti Kajmakčalan i Bitolj.
Zbog neslaganja sa savezničkom komandom o širini fronta dodeljenog srpskoj vojsci, u aprilu 1918. godine smenjen je i postavljen za komandanta Prve armije.
Ta armija je posle proboja Solunskog fronta zauzela Veles i Ovče polje, kod Kumanova razoružala Bugare, produžila gonjenje brojčano jače njemačke Druge armije i razbila je južno od Niša bez pomoći saveznika, koji su zaostali 200 kilometara.
Na čelu Prve armije 1. novembra 1918. godine oslobodio je Beograd.
Zbog Nemaca živeo u kućnom pritvoru
Posle puča 27. marta 1941. godine Ministarski savet Kraljevine Jugoslavije reaktivirao ga je i postavio za vrhovnog inspektora celokupne vojne sile. Takođe, imenovan je za pomoćnika vrhovnog komandanta Kraljevske jugoslovenske vojske.
Posle Aprilskog rata je odbio da napusti svoju zemlju i ostao u otadžbini tokom okupacije.
Nemci su pokušali da iskoriste ugled već starog vojvode za svoje interese, ali Bojović je decidno odbio bilo kakvu saradnju.
Okupaciju je proveo pod nemačkom stražom u svojevrsnom kućnom pritvoru. Pismom je pružio nedvosmislenu podršku generalu Draži Mihailoviću i Jugoslovenskoj vojsci u otadžbini.
Ponižavanje i maltretiranju od strane komunista
Dolaskom oslobodilaca, komunističkih vlasti, vojvodu su sačekale nove muke i poniženja.
Prilikom pretresa kuće, komunisti su u pomami razbacali uniformu i ordenje vojvode, a njega vređali i tukli. Potom je jedno vreme proveo kao zatvorenik novih vlasti i tom prilikom preživeo pravu psiho-fizičku torturu od koje se nikad nije oporavio.
Vojvoda Petar Bojović je posle puštanja iz zatvora ubrzo preminuo u 87. godini, ponižen i prebijen od strane onih sa čijim očevima i dedovima je oslobađao zemlju.
Komunisti su kaznili vojvodu jer je podržao pokret generala Draže Mihailovića.
Sahrana bez počasti
Zloglasna i nemilosrdno komunistička tajna policija OZNA objavila je po vojvodinoj smrti preko Radio Beograda poruku:
„Svako ko pokuša da dođe na sahranu Petra Bojovića, neprijatelja naše Narodnooslobodilačke borbe, biće uhapšen i krivično gonjen“.
Nije poštovano pravo na sahranu o državnom trošku i njegovo telo je na taljigama prevezeno 21. januara na Novo groblje.
Legendarni srpski komandant sahranjen je tiho i skromno, bez ikakvih vojnih počasti, u porodičnu grobnicu u prisustvu porodice i najbližih prijatelja.
Autor: Vesna Đunisijević
