Dokument o organiziovanom prenosu vesti ( nešto kao danjašanja pošta) u Egiptu datira iz 2300. P.n.e. U Kini u doba dinastije Zhou (1066. do 221. pr. Hr.) takva pošta je služila isključivo za potrebe carskoga dvora. Persijanci su najverovatnije prvi za prenos vesti upotrebljavali konjanike.
Najstariji izravan izvor o glasničkoj službi Egipta, Papirus iz Hibeha, potiče približno iz 300. pre Hrista. i najstariji je takav dokument u istoriji pošte. Dokument sadrži upustva o prenosu pisma, zapošljavanju glasnika, izboru petova, vrsti pošiljaka i njihovim primaocima. Adresat je najčešće bio faraon ili njegov ministar finansija, pa se smatra da se ostalo stanovništvo nije moglo koristiti glasničkom službom.
U staroj Grčkoj prenos vesti obavljali su kuriri (gramatofori) i brzi kuriri (hemerodromi), a prenos vesti olakšavala je pomorska trgovina, najčešće usmenom predajom. Rimljani su u 1.veku stvorili državnu saobraćajnu organizaciju ˝ cursus publicus˝. Utvrđene su fiksne udaljenosti između postaja (u najpovoljnijem slučaju pešak je dnevno prevaljivao 70 km, a konjanik 200 km). Rimljani su se prvi počeli redovno koristiti konjskim zapregama za prevoz poštanskih pošiljaka.
Tokom srednjeg veka, udruženje trgovaca i neki veći univerziteti održavali su posebnu i ograničenu poštansku službu, kojom su se koristili isključivo njeni članovi.
Tek su u 16. veku vlade nekih zemalja počele uvoditi redovnu poštansku službu. Tada su glasnici postupno ustupali mesto poštonošama, predstavnicima ujedinjene organizacije.
U Italiji je Milansko vojvodstvo uvelo glasničku štafetu i povezalo ju s poštanskim putovima prema Nemačkoj, Austriji i južnoj Italiji. U Veneciji su corrieri dobili monopolistički položaj, koji su izgubili jedino u 17.veku, kada se u italijanskim gradovima ustoličuju strani poštanski uredi.
Londonski trgovci su 1680. godine osnovali svoju službu isporuke pisama u gradu i okolini najpre zbog toga što su na taj način mogli nadzirati sumnjivu prepisku; zatim, zbog toga jer je poštanska služba predstavljala izvor prihoda; i konačno, zato što je obezbeđivala usluge potrebne javnosti.
Kralj Henry VIII je imao poštansku službu u Engleskoj a njegovi nasledici su tu službu proširili. Godine 1609. samo su službene pismonoše mogle prenositi poruke u obliku pisma.
Poštanska organizacija na tlu Severne Amerike spominje se u 17. veku. Visoke poštanske takse i nepravilnosti u prenosu uzrokovale su osnivanje privatnih firmi.
Danas je kao osnova za obavljanje poštanskih usluga praktično ostao samo ovaj treći razlog.
To je bila tzv. penny-pošta – jedno pismo koštalo je jedan peni. Ta je pošta poslovala vrlo uspešno, pa ju je engleska vlada preuzela i nastavila njen rad sve do 1801. godine.
Čitav poštanski sistem konačno je promenjen 1840. godine.
U Srbiji u Beogradu u ulici Kralja Petra I 1840. godine otvorena je prva pošta U Hrvatskoj, u Zagrebu 11. avgusta 1848 je osnovana prva nacionalna poštanska uprava pod imenom Vrhovno hrvatsko-slavonsko upraviteljstvo pošta.
Uvedene su poštanske marke i jedinstvene tarife za sva mesta u zemlji, a razlika je postojala jedino u vezi sa težinom poštanske pošiljke. Sve ostale države organizovale su svoj poštanski sistem po uzoru na onaj u Velikoj Britaniji.
Autor: Jelena Ribarov
