Svetoandrejska Narodna skupština koja je održana od 30. novembra 1858. godine do 31. januara 1859. godine u Beogradu sazvana je na osnovu prvog zakona o Narodnoj skupštini Srbije koji je donet 28. oktobra 1858. godine.
Skupština se sastojala svake treće godine, a po Namesničkom ustavu skupštinski saziv trajao je godinu dana, po Radikalskom tri, a po Oktroisanom ustavu i ustavu iz 1903. četiri godine. Prvi skupštinski poslovnik donet je 1870. godine, a iste godine donet je i prvi zakon o izboru narodnih poslanika.
Skupština je mogla biti obična i velika, glasanje u skupštini vršeno je ponaosob – sedenjem i ustajanjem i tajno.
Formula po kojoj se vršio izbor poslanika je da na određen broj poreskih glava bude biran jedan poslanik, u početku je jedan poslanik biran na 500 poreskih glava, a na kraju na 4.500 poreskih glava. Glasanje na izborima za narodne poslanike do 1888. godine bilo je javno, a ustavom iz 1888. uvedeno je tajno glasanje koje je vršeno kuglicama.
Takođe do 1888. godine u oblasti zakonodavstva nikakav zakon nije se mogao izdati, ukinuti, izmeniti ili protumačiti bez kralja (kneza) i vlade.
U periodu između 1901. do 1903. godine Narodno Predstavništvo činila su dva doma, a uglavnom skupština je bila jednodomna. Još u prvim zakonima o Narodnoj skupštini bilo je propisano da niko ne može pozvati poslanika na odgovornost za ono što izgovori u skupštini kao i da poslanici nisu mogli biti pozvani na odgovornost prtvaranje ili zatvaranje čak i ako bi bili uhvaćeni na delu bez da se čuje mišljenje narodne skupštine o tome da li ih treba pravno goniti.
Narodni poslanici su bili ograničeni i po broju godina, niko nije mogao biti narodni poslanik koji je bio mlađi od 30 godina, a članovi senata morali su da imaju najmanje 40 godina.
Ustav iz 1903. godine smatra se jednim od najranijih ustava Evrope tog vremena, tim ustavom Srbija je postala moderna parlamentarna država, ustav je donet bez učešća monarha.
Stvaranjem kraljevstva Srba Hrvata i Slovenaca prestala je i zakonodavna funkcija svih narodnih predstavništva na teritoriji ujedinjene države i 21. decembra 1918. godine skupština je okončala rad i prenela je zvanično svoje funkcije na Privremeno Narodno Predstavništvo.
U periodu posle Drugog svetskog rata značajnu ulogu za Narodnu skupštinu Srbije igra Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije koje je donelo odluku da oni dobiju svoje države i imaju pravo na samoopredeljenje uključujući i otcepljenje. 1945. godine Antifašistička skupština narodnog oslobođenja Srbije menja ime u „Narodna Skupština Srbije“, a prvi izbori u Srbiji posle Drugog svetskog rata održani su 10. novembra 1946. godine.
Svi državljani Jugoslavije na teritoriji Narodne Republike Srbije koji su navršili 18 godina imali su biračko pravo, a po prvi put pravo glasa dobile su i žene i vojnici, glasanje je vrseno kuglicama do 1953. godine od kad se po prvi put uvode glasački listići.
Velika promena se dogodila nakon 5. oktobar 2000. godine kada je zvanično potvrdjena pobeda dr Vojislava Koštunice nad Slobodanom Miloševićem na izborima za predsednika savezne Republike Jugoslavije kada je donet zakon prema kojem cela Srbija postaje jedna izborna jedinica, a izborna lista je mogla biti potvrđena kada je svojim potpisom podrži najmanje 10.000 birača.
Ustavom iz 2006. godine uređena je zakonodavna funkcija skupštine, prema ustavu kao najvišem pravnom aktu Narodna skupština je najviše predstavničko telo i nosilac ustavotvorne i zakonodavne vlasti u Republici Srbiji.
Narodnu skupštinu čini 250 narodnih poslanika, koji se biraju na neposrednim izborima, tajnim glasanjem, u skladu sa zakonom.
U Narodnoj skupštini obezbeđuju se ravnopravnost i zastupljenost polova i predstavnika nacionalnih manjina, u skladu sa zakonom.
Izbore za narodne poslanike raspisuje predsednik Republike, 90 dana pre isteka mandata Narodne skupštine, tako da se izbori okončaju u narednih 60 dana.
Prvu sednicu Narodne skupštine zakazuje predsednik Narodne skupštine iz prethodnog saziva, tako da se sednica održi najkasnije 30 dana od dana proglašenja konačnih rezultata izbora.
Narodni poslanik uživa imunitet.
Narodni poslanik ne može biti pozvan na krivičnu ili drugu odgovornost za izraženo mišljenje ili glasanje u vršenju svoje poslaničke funkcije.
Narodni poslanik koji se pozvao na imunitet ne može biti pritvoren, niti se protiv njega može voditi krivični ili drugi postupak u kome se može izreći kazna zatvora, bez odobrenja Narodne skupštine.
Narodni poslanik koji je zatečen u izvršenju krivičnog dela za koje je propisana kazna zatvora u trajanju dužem od pet godina može biti pritvoren bez odobrenja Narodne skupštine.
U krivičnom ili drugom postupku u kome je uspostavljen imunitet, ne teku rokovi propisani za taj postupak.
Nepozivanje narodnog poslanika na imunitet ne isključuje pravo Narodne skupštine da uspostavi imunitet.
Narodna skupština donosi odluke većinom glasova narodnih poslanika na sednici na kojoj je prisutna većina narodnih poslanika.
Autor: Aleksandra Stanimirović
