Kada govorimo o ekstremnim vremenskim događajima, verovatno većina ljudi prvo pomisli na poplave. Zapravo, prema zvaničnim podacima, najčešći događaji povezani sa klimatskim promenama koji su od 2000. do 2020. godine pogodili Srbiju su zapravo šumski požari.Prema prijavljenim podacima, u pomenutom periodu u Srbiji šumski požari su zahvatili površinu od 70.050 hektara zemljišta što odgovara površini od preko 10 hiljada fudbalskih terena. Požari ugrožavaju prirodne ekosisteme i useve, a naročito šume, modifikuju hemijski sastav troposfere i dovode do promena mikroklimatskih uslova. Materijalna šteta od posledica najverovatnijeg mogućeg neželjenog požara ogleda se u poljoprivredi (stočarstvo, ratarstvo i voćarstvo), gubitku i oštećenju infrastrukturnih objekata.Najveći broj požara registrovan je 2012. godine koja je okarakterisana kao jedna od najsušnijih i najtoplijih godina od kada postoje meteorološka merenja. U Srbiji je te godine registrovano čak 282 požara koji su zahvatili površinu od oko 7460 hektara.Poplave su katastrofe koje možda i najteže pogađaju stanovnike širom Srbije, jer je šteta koju su izazivaju izuzetno velika. Osim materijalne štete, poplave imaju i direktan uticaj na zdravlje i život ljudi.Takođe, zabeleženo je 47 sušnih perioda, ali, iako je njihov broj manji od ostalih ekstremnih vremenskih događaja u Srbiji u proteklih 20 godina, uticaj suša nikako nije zanemarljiv. Nakon dugotrajne suše, površinski slojevi zemljišta pucaju, trava se suši, a biljke odumiru. Sve ovo može da uzrokuje nestabilnost zemljišne mase, što kasnije, u slučaju pljuska, jakog vetra ili nekog drugog događaja, može da izazove klizišta i odrone, ali utiče i na zdravlje ljudi, te se može uočiti porast kardio-vaskularnih bolesti, alergija i respiratornih infekcija.Iz navedenih primera možemo da primetimo da u Srbiji u poslednje dve decenije vlada trend porasta određenih ekstremnih vremenskih događaja, a to nam je i potvrdila Mirjam Vujadinović Mandić, docent na Poljoprivrednom fakultetu Univerziteta u Beogradu.“U Srbiji je, pored povećanja prosečne temperature, primećen i trend porasta nekih ekstremnih vremenskih pojava. Tokom poslednjih 20 godina zabeleženo je više toplih ekstrema, odnosno toplotnih talasa i ekstremno toplih dana tokom leta, a u isto vreme smanjen broj hladnih ekstrema, odnosno ekstremno niskih temperatura. Zbog promena u režimu padavina, češće se javljaju ekstremno velike količine padavina koje mogu izazvati poplave, bujice i klizišta, a povećana je i čestina i intenzitet suša. U pedesetogodišnjem periodu od 1950. do 2000. godine imali smo svega tri ekstremno sušne godine, dok se u poslednjih 20 godina javilo 7 takvih godina“, objasnila je Mirjam Vujadinović Mandić.
Autor: Marija Radojičić
