Stefan Dušan je bio srpski srednjovekovni vladar, iz dinastije Nemanjića deveti vladar i prvi srpski car. Stefan Dušan je bio sin Stefana Dečanskog i otac poslednjeg vladara iz dinastije Nemanjića Stefana Uroša, koji je bo poznat i kao Uroš Nejaki.
Godine 1331. dolazi na vlast, nakon prestola svog oca Stefana Dečanskog. Iste te godine Dušan pokušava da dodje do velikih uspeha, preduzima prvi pohod, koji ne dovodi do značajnih teritorijalnih promena. Nakon toga izvodi više osvajačkih pohoda na račun Vizantije. Značajno ptoširuje državnu teritoriju ka jugu. Pored toga sukobljavao se i sa Ugarskom i sa Bosnom oko Zahumlja. Nakon osvajanja dobrog dela vizantije krunisan je za cara, a srpsku crkvu uzdiže ne rang patrijaršije što kasnije dovodi do crkvenog sukoba izmedju Carigrada i Srbije.
Car Dušan nam je ostavio najznačajniji pisani spomenik koji nosi naziv – Dušanov zakonik.
Prvi deo Zakonika donesen je 21. maja 1349. godine u Skoplju. Zakonik je imao 135 članova koji su bili veoma temeljni, ali 1354. godine Zakonik je dopunjen sa još 66 članova, pa je Zakonik ukupno ima 201 član.
Originalan rukopis zakona nije sačuvan, ali u periodu od XIV do XVIII veka pronađeno je oko 20 prepisa.
1355. godine ubrzo posle proglašenja Zakonika Dušan je preminuo, ali Dušanov Zakonik je i dalje živeo u narodu, što dokazuju brojni prepisi tog pravnog spomenika sve do 18. veka.
Zakonik će se pamtiti kao vrhovni pravni akt koji je obeležio srednjovekovnu Srbiju.
Dušanov Zakonik, je najznačajniji pisani spomenik srednjovekovne Srbije, danas se čuva u Narodnom muzeju u Beogradu, dok njegov tvorac i prvi serbski car počiva u crkvi Svetog Marka, takođe u Beogradu.
20. decembra 1355. godine Dušan je preminuo, međutim i dan danas se ne zna tačan uzrok njegove smrti, pa nam ostaje samo da nagađamo, isto tako ni mesto njegove smrti nije poznato, često se govori da je umro u selu Devol ili Đavol. Dušan je sahranjen u manastiru Svetih Arhanđela, a 1968 godine u Crkvi Svetog Marka gde se i dan danas nalazi. Kruna Cara Dušana se nalazi u Cetinjskom manastiru.
Dušana nasleđuje njegov sin Uroš, a njegova supruga Jelena se zamonašuje i dobija ima Jelisaveta, kao i monahinja nastavlja da se bavi politikom.
Autor: Nevena Milosavljević
